Η ρομποτική χειρουργική (Robotic Surgery) αποτελεί μια επανάσταση στον τομέα της σύγχρονης χειρουργικής, της τεχνολογικής εξέλιξης και της εφαρμογής της τεχνολογίας στη χειρουργική. Πρόκειται για την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων με τη βοήθεια ρομπότ.
Κατά τη ρομποτική χειρουργική ο χειρουργός βρίσκεται μπροστά σε μια ειδική κονσόλα-οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή, όπου βλέπει το χειρουργικό πεδίο με απόλυτη ακρίβεια, τρισδιάστατο και σε μεγέθυνση, και πραγματοποιεί την επέμβαση με τη βοήθεια ειδικών μοχλών. Το ρομποτικό σύστημα επεξεργάζεται και μεταδίδει τις εντολές σε πραγματικό χρόνο σε ειδικούς αρθρωτούς βραχίονες που εκτελούν τους χειρισμούς στο χειρουργικό πεδίο.
Η ρομποτική χειρουργική συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής (λαπαροσκοπικής και ενδοσκοπικής χειρουργικής). Επιπλέον, με τη ρομποτική χειρουργική δίνεται η δυνατότητα χειρισμών υψηλότερης ακρίβειας με λεπτότερα και πιο εύκαμπτα εργαλεία από αυτά της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, περιστροφικής κίνησης 360ο (που δεν έχει ο ανθρώπινος καρπός), τρισδιάστατης και μεγεθυμένης εικόνας, πρόσβασης σε δυσπρόσιτα σημεία του χειρουργικού πεδίου, αλλά και πραγματοποίησης επεμβάσεων εξ αποστάσεως (τηλεχειρουργική).
Ιστορικά, η πρώτη εφαρμογή ρομπότ αναφέρεται το 1985 με τη διενέργεια βιοψίας εγκεφάλου (PUMA 560), ενώ το 1988 το σύστημα PROBOT εφαρμόστηκε με επιτυχία σε ουρολογικές επεμβάσεις. Ακολούθησαν διάφορα συστήματα (ROBODOC, AESOP και ZEUS), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί η χρήση του ρομποτικού συστήματος daVinci το οποίο χρησιμοποιείται πλέον σε πληθώρα επεμβάσεων της γενικής χειρουργικής. Στις μέρες μας ολοένα και περισσότερες επεμβάσεις γίνονται διεθνώς με τη βοήθεια ρομπότ και τα αποτελέσματα είναι όλο και πιο ενθαρρυντικά. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι χρήση της ρομποτικής όχι μόνο σε όλο το φάσμα της γενικής χειρουργικής, αλλά και άλλων συναφών χειρουργικών ειδικοτήτων όπως της ουρολογίας, της γυναικολογίας καθώς και σε καρδιοχειρουργικές, θωρακοχειρουργικές, αγγειοχειρουργικές, παιδοχειρουργικές επεμβάσεις.
Απαιτείται όμως, πέρα από την εξασφάλιση του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού και της τεχνογνωσίας, η άρτια εκπαίδευση και εμπειρία του χειρουργού και της χειρουργικής ομάδας.
Ρομποτική χειρουργική μιας τομής
Η τάση για ολοένα και πιο ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση οδήγησε στη ρομποτική χειρουργική μιας τομής (Single-Site Robotic Surgery).
Η τεχνική αυτή συνδυάζει τη χρήση της ρομποτικής χειρουργικής με την εφαρμογή ειδικών εργαλείων με εύκαμπτους βραχίονες που εισάγονται μέσω μιας μόνο τομής διαμέτρου 1,5εκ στο ύψος του ομφαλού. Δίνεται έτσι η δυνατότητα πραγματοποίησης της επέμβασης πλήρως ρομποτικά και με μία μόνο μικρή τομή. Οι πρώτες επεμβάσεις μέσω μιας τομής ήταν οι χολοκυστεκτομές καθώς και γυναικολογικές επεμβάσεις. Τα πρώτα αποτελέσματα εφαρμογής της μεθόδου είναι ενθαρρυντικά, ανοίγοντας το δρόμο για την όλο και πιο ευρεία εφαρμογή της στην καθ’ ημέρα πράξη.