Οι καλοήθεις όγκοι του ήπατος περιλαμβάνουν τα αιμαγγειώματα, τα αδενώματα, τα αμαρτώματα, την οζώδη υπερπλασία κ.α. Η αντιμετώπισή τους είναι χειρουργική σε περιπτώσεις που προκαλούν συμπτώματα και το μέγεθος του όγκου είναι μεγάλο ή υπάρχει κίνδυνος ρήξης και αιμορραγίας.
Τα αιμαγγειώματα είναι συχνότερα στις γυναίκες και συνήθως αποτελούν τυχαία ευρήματα κατά τη διερεύνηση του ήπατος. Όταν είναι μεγάλα σε μέγεθος μπορεί να προκαλέσουν άτυπα συμπτώματα (πόνο), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει κίνδυνος ρήξης και σοβαρής αιμορραγίας. Η διάγνωση μπορεί να τεθεί με την αξονική τομογραφία, η μέθοδος εκλογής όμως είναι η μαγνητική τομογραφία. Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση με εκπυρήνιση, τμηματεκτομή , ή και άτυπη ηπατεκτομή. Οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα λαπαροσκοπικά σε κέντρα με την κατάλληλη εμπειρία.
Τα αδενώματα αφορούν συνήθως τις γυναίκες και έχουν συσχετισθεί με τη λήψη αντισυλληπτικών. Πρόκειται για σαφώς περιγεγραμμένους όγκους, μονήρεις ή πολλαπλούς. Είναι συνήθως ασυμπτωματικοί, μπορεί όμως να συνοδεύονται από κοιλιακό άλγος και ενδοκοιλιακή αιμορραγία, που σχετίζεται με τις περιόδους εμμηνορρυσίας. Σε περίπτωση αδενώματος ήπατος συνιστάται η διακοπή των αντισυλληπτικών, καθώς υπάρχει πιθανότητα υποστροφής. Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεσή τους, σε περιπτώσεις όμως μικρών (<3εκ) όγκων μπορεί να συστηθεί και η τακτική παρακολούθηση με υπερηχογράφημα.
Άλλοι πιο σπάνιοι καλοήθεις όγκοι είναι τα αμαρτώματα και η οζώδης υπερπλασία. Τα αμαρτώματα είναι μονήρεις ή πολλαπλοί όγκοι με ιδιαίτερη ιστολογική εικόνα, καθώς προέρχονται από ιστούς που αναπτύσσονται με τρόπο άναρχο. Η οζώδης υπερπλασία είναι άλλη μια σπάνια καλοήθης κατάσταση που μόνο όταν έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση μεγάλης μάζας απαιτεί χειρουργική επέμβαση.
Κύστεις
Οι κύστεις του ήπατος ταξινομούνται στις παρασιτικές (εχινόκκοκος) και στις μη παρασιτικές.
Οι μη παρασιτικές μπορεί να είναι τραυματικής αιτιολογίας, δερμοειδείς, ενδοθηλιακές κ.α.
Μπορεί να είναι μονήρεις ή πολλαπλές, είναι συχνότερες σε γυναίκες 40-60 ετών και περιέχουν διαυγές υγρό. Κάποιες μονήρεις κύστεις θεωρούνται ως κυσταδενώματα, μια προκαρκινική κατάσταση, γι αυτό απαιτείται πάντα η τακτική παρακολούθηση και πιθανότατα χειρουργική αντιμετώπιση αυτών.
Η πολυκυστική νόσος είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κύστεων στο ήπαρ, αλλά και σε άλλα όργανα, συνηθέστερα τους νεφρούς.
Οι ηπατικές κύστεις συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Όταν το μέγεθος τους είναι μεγάλο και πιέζουν παρακείμενα όργανα μπορούν να προκαλέσουν πόνο και άλλα συμπτώματα. Σε περίπτωση ρήξης μπορεί να προκαλέσουν οξύ πόνο και ενδοκοιλιακή αιμορραγία.
Διάγνωση : Με υπερηχογράφημα ήπατος και αξονική τομογραφία.
Θεραπεία : Οι μικρές και ασυμπτωματικές κύστεις μπορούν να αντιμετωπισθούν με παρακολούθηση. Η παρακέντηση της κύστης υπό αξονικό τομογράφο είναι μια θεραπευτική επιλογή, συνήθως όμως η κύστη υποτροπιάζει και γεμίζει εκ νέου με υγρό με αποτέλεσμα να απαιτούνται αρκετές συνεδρίες. Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική αφαίρεση της κύστης. Πρόκειται για δύσκολη επέμβαση, καθώς μπορεί να εμφανισθεί αιμορραγία ή εκροή χολής (χολόρροια), από το ηπατικό παρέγχυμα. Εναλλακτικά, γίνεται χειρουργική παροχέτευση της κύστης και αφαίρεση της οροφής της (deroofing) για να υπάρχει συνεχής επικοινωνία με την περιτοναϊκή κοιλότητα, καθώς και έγχυση ειδικών διαλυμάτων. Η λαπαροσκοπική χειρουργική πλεονεκτεί στην αντιμετώπιση των ηπατικών κύστεων, καθώς εκτός από τα συνήθη πλεονεκτήματά της (μικρότερος χρόνος νοσηλείας, λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές κ.α. ) προσφέρει τη δυνατότητα στο λαπαροσκόπο χειρουργό να έχει καλύτερη εικόνα του εσωτερικού της κύστης, με τη μεγέθυνση της κάμερας και να μπορεί να απολινώσει τυχόν μικρά χολαγγεία που ευθύνονται για τη μετεγχειρητική χολόρροια (κατάσταση η οποία συνοδεύεται από σημαντική μετεγχειρητική νοσηρότητα).